Gustave Trouve: Dıştan Takma Motorun Mucidi Yeniden Keşfediliyor

12/10/2012 Bir araca ilk kez elektrikli bir motor takan Fransız Gustave Trouvé aynı motoru bir tekneye de takarak dünyanın ilk dıştan takma motorunu yaratmış oldu. Trouvé aynı zamanda motor gücüyle uçuşun ve tıp, eğlence ve birçok diğer alanda elektrik kullanımının öncülerindendi. 1860’lı yıllarla 1890’lı yıllar arasında 32’den fazla patente imzasını atan Trouvé’nin adı bugün çok az insan tarafından hatırlanmakta olsa da, 1881’de telefonun mucidi olan Kanadalı Alexaner Graham Bell Trouve’yi Paris’te ziyaret edip şu sözlerle hayranlığını dile getirmiştir: “Size büyük hayranlık duyduğum çalışmalarınızın arasında sürpriz bir ziyarette bulunmak istedim…İcatlarınızın tam bir koleksiyonunu Amerika’ya götürmek isterim, zira bana göre onlar Fransa’da elektrik biliminin en mükemmel ve en dahice uygulandığının kanıtıdır.”

La Haye-Descartes Trouvé 1859’da 20 yaşında iken Paris’e bir saatçi olarak çalışmak üzere ayak bastı. Çocukluğundan itibaren mekanik olan her şeye ilgi duyan Trouvé yedi yaşında bir sardalya tenekesinden yangın pompası yapmış, kısa bir süre sonra da iğne, iplik, kurşun parçaları ve küçük bir kutu kullanarak çalışan bir buhar motoru yapmayı başarmıştı.

Paris’e geldikten 5 yıl sonra kardeşi Jules ile bir mühendislik firması kurarak elektrikle çalışan bilimsel gözlem araçları üzerinde çalışmaya başladılar. Trouvé’nin üç haftada ortaya çıkardığı ve yaralı askerlerin vücutlarındaki mermileri bulmaya ve çıkarmaya yarayan buluşları hem Avrupa’da hem de Amerikan iç savaşında yaygın olarak kullanıldı.

Bir çok diğer buluşun yanı sıra bir sigara boyutundaki (bugünün “AA” boyutu) karbon-çinko pili icat eden Trouvé bu sayede tiyatro sahnelerinde kullanılan elektrikle aydınlatılmış kılıçlar, ışıklı mücevherler gibi bir çok popüler buluşa imza attı.

Trouvé’nin okuyucularımızı en çok ilgilendiren buluşu Mayıs 1880’de patentini aldığı demir ve çelikten imal edilen elektro-mıknatıslar ve bunların elektrik motoru teknolojisine uyarlanmasıdır.

Daha büyük pillerle bu buluşunu Seine nehrinde teknelerde deneyen Trouvé ilk başta iki motor kullanarak yandan çarklı sistemi denemiş, sonrasında motor, dümen ve pervaneden oluşan “gouvernail moteur propulseur” adını verdiği icadı dünyadaki ilk dıştan takma motor olmuştur.

Daha sonra geliştirdiği 5 kg ağırlığında bir motoru 5.5 metre uzunluğunda ve 1.2 metre eninde bir teknede deneyen Trouvé, 6 él şarjlı potasyum bikromat bataryalar ve 3 pallı bir pervaneyle 3 kişiyi taşıyan tekneyi Seine nehrinde nehir aşağı 9km/s ve akıntıya karşı 5 km/s hızla hareket ettirmeyi başarmıştır.

Denemelerine devam eden Trouvé 26 Haziran 1881’de Bois de Boulogne gölünün sakin sularında 28cm’lik 4 pallı bir pervaneyle 11.25 km/s hıza ulaşmayı başarmış, aynı yıl Uluslararası Elektrik Fuarı’nda Alexander Graham Bell’i elektrikli teknesiyle gezdirmiştir.

Takip eden yıllarda birçok kişi elektrikli tekne siparişi vermek için Trouvé’nin kapısını aşındırmıştır. Bunlardan birisi, M. De Nabat için tasarlanan 9 metrelik “La Siréne” teknesi hem pervane hem de çark ile hareket edebiliyor ve pervaneyle 1200-1800 devirde 14-15 km/s hız ile seyir yapabiliyordu.

1888 Eylülünde saç gövdeli, 50cm. çapında bronz bir pervaneye sahip 15 metre boyunda ve 8 ton ağırlığında bir Trouve tasarımı elektrikli tekne haşhaş kaçakçılığı ile savaşmak için Çin’e gönderilmiş, Çin imparatoru çok etkilendiği bu teknenin bir modelini İmparatorluk Müzesi için sipariş etmiştir.

Bunu izleyen birkaç yılda Seine nehrindeki gezinti teknelerinde ve lüks yatların hizmet teknelerinde kullanılmak üzere yüzlerce dinamo-elektrik tekne motoru imal eden Trouvé’nin çalışmaları zamanın bilim-kurgu yazarı Jules Verne’in eserlerine de ilham kaynağı olmuştur. Fransa’nın en yüksek madalyası olan Chevalier de la Légion d`Honneur nişanının da aralarında bulunduğu yüzlerce ödül alan Trouvé 27 Temmuz 1902’de ölmüş ve doğum yeri olan La Haye-Descartes’ta toprağa verildiği söylense de bunu doğrulayan herhangi bir kayıt bulunmamaktadır.

Tarihin tozlu sayfalarına gömülen bu sıradışı mucit çok geç de olsa hatırlanmış, bu makalenin yazarı Kevin Desmonds 2012’de Trouvénin 200 sayfalık resimli bir biyografisini yayınlamıştır. “A La Recherche de Trouvé. La quête d’un genié français oublié” (Trouvé’yi Aramak: Unutulmuş bir Fransız Dahisi) adlı eser www.pleinepage.com adresinden sipariş verilebilir. Kitabın İngilizce versiyonu da yakın zamanda yayınlanacak.

Yatvitrini.com

YASAL UYARI: Haberin kopyalanması yasaktır. Haber sadece yatvitrini.com’a link verilerek kullanılabilir. Bunun dışında kopyalayanlar hakkında kanuni işlem yapılacaktır.

Yorumlar